Antoni Gustaw Bem

---

Biografia

Antoni Gustaw Bem urodził się w dobrze sytuowanej rodzinie inteligenckiej. Jego ojciec, Karol, zginął podczas powstania węgierskiego, a matka Joanna z domu Krężelewska była również z wykształconej rodziny. W 1858 roku rozpoczął edukację w Collegium Gostomianum w Sandomierzu, a cztery lata później kontynuował naukę w gimnazjum radomskim, które ukończył w 1865 roku.

W latach 1866-1869 kształcił się na wydziale filologiczno-historycznym Szkoły Głównej w Warszawie. Po zakończeniu studiów podjął pracę jako nauczyciel prywatny, ucząc języka polskiego oraz literatury zarówno w Kielcach, jak i Warszawie. W okresie od 1879 do 1888 roku był także nauczycielem w gimnazjum męskim w Kielcach, gdzie jego uczniem był m.in. wybitny pisarz Stefan Żeromski.

W 1888 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie został jednym z założycieli tajnego zespołu publicystycznego „Towarzystwo Literackie”, współpracując z wieloma znamienitymi postaciami, w tym z Stanisławem Krzemińskim oraz Aleksandrem Świętochowskim. W tym czasie rozwijał również swoją karierę literacką, publikując liczne recenzje, nie tylko w popularnych czasopismach, ale także w zbiorach pamiątkowych.

Bardzo aktywnie przełożył wiele dzieł literackich, w tym w 1881 roku dzieło Quineta „Nowy duch”. Współpracując ze Stanisławem Czarnowskim, przetłumaczył „Dzieje literatury polskiej” Włodzimierza Spasowicza. Dodatkowo, każdy kolejny wydanie tego dzieła w lat 1884 i 1891 było wynikiem jego samodzielnej pracy. W jego dorobku literackim znalazły się również podręczniki gramatyki polskiej, z których najpopularniejsze to „Zarys wykładu mowy polskiej według wskazówek językoznawstwa porównawczego” (1883) oraz „Jak mówić po polsku, czyli gramatyka polska w zarysie popularnym” (1889), mimo że nie zyskały one aprobaty krytyków.

W 1899 roku ukazała się jego najbardziej rozpoznawalna praca – „Teoria poezji polskiej z przykładami w zarysie popularnym analityczno-dziejowym”, która zyskała sporą popularność. Antoni Bem był znakomitym znawcą języka polskiego, który traktował go z najwyższym szacunkiem, uważając za skarb narodowy. Jego krytyczne podejście do stylistyki sprawiło, że był uznawany za przykład dla innych literatów.

W historii naukowo-literackiej dodatkowo wyróżniają się niektóre z jego ustaleń, które zachowały swoje znaczenie do dziś. Swoje życie zakończył, spoczywając na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 87-5-30.

Literatura uzupełniająca

W literaturze poświęconej Antoniemu Gustawowi Bemowi, istotne są prace Ignacego Chrzanowskiego, zamieszczone w Polskim Słowniku Biograficznym. Publikacja ta, wydana w Krakowie przez Polską Akademię Umiejętności oraz Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa w 1935 roku, dotyczy jego życiorysu i osiągnięć. W tomie 1 na stronach 415–416 można znaleźć cenne informacje dotyczące tej postaci.

Reprint tego dzieła ukazał się w 1989 roku nakładem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich w Krakowie. Książka posiada ISBN 83-04-03484-0, co ułatwia jej identyfikację w zbiorach bibliotek.

---

Oceń: Antoni Gustaw Bem

---